Tiêu chuẩn ánh sáng ở Việt Nam là một vấn đề quan trọng đối với nhiều lĩnh vực sản xuất, làm việc và sinh hoạt. Ánh sáng không chỉ ảnh hưởng đến thị giác, mà còn đến sức khỏe, năng suất và chất lượng của con người. Do đó, việc tuân thủ các tiêu chuẩn ánh sáng được quy định bởi các cơ quan có thẩm quyền là rất cần thiết.
Mục lục
Tiêu chuẩn ánh sáng ở Việt Nam
Các tiêu chuẩn Việt Nam và Quy chuẩn Việt Nam không chỉ quy định về độ rọi (hay cường độ ánh sáng) mà còn quy định về việc bố trí chiếu sáng, các chiếu sáng thoát hiểm, khẩn cấp, quy định về xây dựng cho việc sử dụng ánh sáng tự nhiên, ánh sáng nhân tạo…
Tiêu chuẩn chiếu sáng ở Việt Nam
Tiêu chuẩn ánh sáng ở Việt Nam (TCVN) được quy định bởi các văn bản pháp luật sau:
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2008 về Ecgônômi – Chiếu sáng nơi làm việc do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành.
- TCVN 5176_1990: Tiêu chuẩn về phương pháp đo độ rọi.
- TCVN 3907:2011: Tiêu chuẩn chiếu sáng trường mầm non.
- TCVN 4530-2011: Tiêu chuẩn chiếu sáng cây xăng, trạm xăng dầu.
- TCVN 8794_2011: Tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế trường trung học.
- TCVN 9211-2012: Tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế chợ, trung tâm thương mại.
- Quyết định 3733/2002/QĐ-BYT của Bộ Y tế về việc ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về y tế lao động.
Tiêu chuẩn xây dựng có các hạng mục về chiếu sáng
- TCXDVN 289_2004: Tiêu chuẩn quốc gia về chiếu sáng các hạng mục trong thi đấu
- TCXDVN 288_2004: Tiêu chuẩn bể bơi
- TCXDVN 333:2005: Tiêu chuẩn xây dựng về các công trình bên ngoài và đô thị
- TCXDVN 365:2007: Tiêu chuẩn bệnh viện đa khoa
- TCXDVN 289-2004: Tiêu chuẩn nhà thi đấu trong nhà
Quy chuẩn chiếu sáng ở Việt Nam
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng được quy định trong các QCVN sau:
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 09:2013/BXD về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc do Bộ Xây dựng ban hành.
- Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCXDVN 05:2008/BXD – Nhà ở và công trình công cộng- An toàn sinh mạng và sức khoẻ.
- QCVN 07-7:2016/BXD: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình chiếu sáng.
- QCVN 22/2016/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc.
- QCVN 12:2014/BXD: Quy chuẩn quốc gia trong các giai đoạn hoạt động xây dựng nhà ở và nhà công cộng.
- QCVN 09:2013/BXD: Quy chuẩn về các công trình sử dụng năng lượng hiệu quả.
- QCVN 08:2009/BXD: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết kế công trình ngầm.
- QCVN 2008: Tiêu chuẩn quốc gia về chiếu sáng kho lạnh,
Các tiêu chuẩn ánh sáng này đưa ra các yêu cầu chung và cụ thể về độ rọi, chỉ số hoàn màu, mật độ công suất, hệ số chói lóa và nhiệt độ màu của ánh sáng cho các khu vực làm việc khác nhau, như nhà xưởng, văn phòng, trường học, bệnh viện, nhà ở và công cộng.
Cách tính toán và lựa chọn đèn chiếu sáng
Để tính toán và lựa chọn đèn chiếu sáng phù hợp cho một khu vực nào đó, cần xem xét các yếu tố sau:
- Kích thước, hình dạng và mục đích của khu vực.
- Độ rọi yêu cầu theo tiêu chuẩn ánh sáng.
- Loại và số lượng đèn cần dùng.
- Công suất, hiệu suất và tuổi thọ của đèn.
- Chỉ số hoàn màu, nhiệt độ màu và hệ số chói lóa của đèn.
- Chi phí đầu tư, bảo trì và tiết kiệm điện năng.
Một số công thức cơ bản để tính toán độ rọi, công suất và số lượng đèn là:
- Độ rọi (lux) = Công suất (W) x Hiệu suất (lm/W) x Hệ số phản xạ / Diện tích (m2)
- Công suất (W) = Độ rọi (lux) x Diện
Một số tiêu chuẩn chiếu sáng Quốc tế
- ISO 8995:2002(CIE S008/E:2001) quy định yêu cầu chiếu sáng cho nơi làm việc trong nhà và cho người thực hiện các công việc trực quan một cách hiệu quả, thoải mái, và an toàn trong suốt toàn bộ thời gian làm việc. Tiêu chuẩn này không giải thích cách thiết kế hệ thống chiếu sáng hoặc kỹ thuật nào để tối ưu hóa giải pháp cho các nơi làm việc cụ thể.
- ISO 9885-2:2005(E)(CIE S015/E) quy định yêu cầu về chiếu sáng của các công việc tại hầu hết các nơi làm việc ngoài trời và các khu vực liên quan về mặt số lượng và chất lượng ánh sáng. Mức độ nhìn thấy và thoải mái cần thiết trong một loạt các nơi làm việc ngoài trời được điều chỉnh bởi loại và thời gian hoạt động. Ngoài ra, cũng có các khuyến nghị cho thực hành chiếu sáng tốt.
Nguồn tham khảo:
