Mục lục
Máy đo cường độ ánh sáng là gì?
Máy đo cường độ ánh sáng là thiết bị được sử dụng để đo độ sáng của một vùng không gian, thường được sử dụng trong các ứng dụng như kiểm tra độ sáng trong ngành công nghiệp, nghiên cứu và đo lường ánh sáng, quản lý chiếu sáng trong các công trình xây dựng, và đo lường ánh sáng trong các phòng thí nghiệm, bệnh viện, trường học,…
Hay có nhiều tên gọi khác như Light meter, Máy đo độ rọi, lux meter hoặc illumino-meter. Tuy nhiên, gọi chính xác là nhât là lux meter để chỉ đến máy đo thông dụng, tránh nhầm với máy đo dành cho nhiếp ảnh, điện ảnh.
Máy đo độ rọi thường được thiết kế với một bộ cảm biến nhạy, có khả năng thu thập dữ liệu về độ sáng trong một khu vực nhất định và chuyển đổi nó thành đơn vị đo độ rọi (lux). Lux là đơn vị đo độ sáng, tương đương với độ sáng mà một nguồn sáng phát ra trên một bề mặt có diện tích 1 mét vuông. Tức 1 lux = 1 lumen/1 mét vuông.
Xem thêm Hiểu biết cơ bản về ánh sáng
Phân biệt với máy đo ánh sáng trong nhiếp ảnh, điện ảnh
Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa máy đo cường độ ánh sáng và máy đo độ rọi:
Điểm khác nhau | Máy đo ảnh sáng nhiếp ảnh – light meter | Máy đo cường độ ánh sáng – lux meter |
---|---|---|
Khái niệm | Đo lượng ánh sáng nhận được tại điểm chụp ảnh | Đo độ sáng của một khu vực nhất định |
Đơn vị đo lường | EV, lux, foot-candle | Lux, foot-candle |
Phạm vi đo | Thường từ 0 đến 20 EV | Thường từ 1 đến 200000 lux |
Ứng dụng chính | Nhiếp ảnh, sản xuất phim, kiểm tra độ sáng trong ngành công nghiệp | Quản lý chiếu sáng trong các công trình xây dựng, đo lường ánh sáng trong phòng thí nghiệm, bệnh viện, trường học. |
Thiết kế | Thường có màn hình hiển thị kỹ thuật số để hiển thị kết quả đo. | Thường có một bộ cảm biến nhạy để thu thập dữ liệu |
Độ chính xác | Thường trong khoảng ± 0,1 đến ± 0,3 EV | Thường trong khoảng ± 3% |
Kích thước | Thường nhỏ gọn, tiện lợi để mang theo khi chụp ảnh | Thường nhỏ gọn, tiện lợi để đo đạc độ sáng trong các khu vực khác nhau |
Kết nối với máy tính | Có thể kết nối | Có thể kết nối |
Khả năng đo đạc nhiều thông số | Đo được độ rọi, ISO, phơi sáng (tốc độ màn trập), khẩu độ f tương đối, hằng số hiệu chuẩn máy đo ánh sáng tới | Thường chỉ đo độ rọi với đơn vị lux hoặc fc |
Máy đo ánh sáng phản xạ
Máy đo ánh sáng phản xạ đo ánh sáng được phản chiếu bởi cảnh hoặc đối tượng. Chúng thường được tích hợp vào máy ảnh và điện thoại thông minh và chúng giúp xác định cài đặt phơi sáng phù hợp cho ảnh. Tuy nhiên, chúng có thể không chính xác trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi đối tượng rất sáng hoặc rất tối so với nền.
Máy đo ánh sáng tới
Máy đo ánh sáng tới đo ánh sáng chiếu trực tiếp vào đối tượng. Chúng thường là các thiết bị cầm tay có vòm hoặc hình cầu màu trắng bao phủ cảm biến. Chúng chính xác hơn máy đo ánh sáng phản xạ, vì chúng không bị ảnh hưởng bởi độ phản xạ của đối tượng hoặc hậu cảnh. Chúng thường được các nhiếp ảnh gia và nhà quay phim chuyên nghiệp sử dụng để đảm bảo ánh sáng nhất quán trên các cảnh khác nhau.
Đơn vị đo lường của lux meter
Máy đo ánh sáng có thể đo ánh sáng theo các đơn vị khác nhau, chẳng hạn như lux (lumen/m2), candela trên mét vuông (cd/m2) hoặc footcandle (fc). Lux là đơn vị phổ biến nhất và nó được định nghĩa là một lumen trên một mét vuông. Một lux tương đương với độ chiếu sáng của một bề mặt cách xa một mét so với một ngọn nến.
Candela trên mét vuông (cd/m2) là một đơn vị khác của độ chói, và nó được định nghĩa là một candela cường độ sáng trên một mét vuông diện tích chiếu. Một candela (cd) trên một mét vuông (m2) tương đương với độ sáng của bề mặt phát ra một lumen trên steradian.
Footcandles (fc) là một đơn vị đo độ rọi không năm trong hệ đo lường quốc tế (SI), thường được dùng ở Mỹ, và chúng được định nghĩa là một lumen trên một foot vuông. Một footcandle tương đương với 10,764 lux (1 fc = 10,764 lux).
Tiêu chuẩn về cường độ ánh sáng hay độ rọi
Quốc tế
Tiêu chuẩn về độ rọi quốc tế được quy định bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) và Ủy ban Quốc tế về Chiếu sáng (CIE). ISO hợp tác chặt chẽ với CIE trong mọi vấn đề về tiêu chuẩn hóa ánh sáng và chiếu sáng.
Một trong những tiêu chuẩn quan trọng của ISO liên quan đến độ rọi là ISO/CIE 20086:2019, Ánh sáng và chiếu sáng – Hiệu suất năng lượng của chiếu sáng trong các tòa nhà.
Và ISO 8995-1:2002 Lighting of work places — Part 1: Indoor. Đây cũng là tiêu chuẩn tham chiếu cho Tiêu chuẩn Việt Nam về độ rọi nơi làm việc.
Việt Nam
Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7114 – 1 : 2008 / ISO 8995 – 1 : 2002 về tiêu chuẩn bố trí chiếu sáng nơi làm việc.
Ứng dụng phổ biến
- Đo nghiệm thu chiếu sáng của các công trình nhà ở, công trình chuyên môn như bệnh viện, phòng thí nghiệm, công trình giao thông,…
- Đo cường độ ánh sáng để hiệu chính các hệ thống chiếu sáng tự động như đèn đường, đèn xe tự động trên ô tô.
- Đo cường độ ánh sáng trong bể cá để đảm bảo điều kiện sống tốt cho cá.
- Đo cường độ ánh sáng trong studio chụp ảnh và trường quay để tạo ra điều kiện chiếu sáng tốt nhất cho việc chụp ảnh và quay phim.
- Đo cường độ ánh sáng của đèn pha xe máy và xe ô tô để đảm bảo ánh sáng đủ để di chuyển an toàn, không gây lóa mắt phương tiện xung quanh.
Thương hiệu Máy đo cường độ ánh sáng thông dụng
Ở Việt Nam có nhiều thương hiệu về thiết bị đo ánh sáng như UNI-T, Total, Kyoritsu, Extech, Smart Sensor, Insize… Với mức giá từ 300.000đ đến hơn 1 triện đồng.
Mời bạn xem thêm video review máy đo cường độ sáng của mình trên kênh Youtube: Hiếu – Tập Làm Kỹ Sư
Tìm hiểu thêm cấu tạo máy trong video của mình trên kênh Youtube: Hiếu – Tập Làm Kỹ Sư
Nguồn tham khảo:
- Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7114 – 1 : 2008 / ISO 8995 – 1 : 2002 về tiêu chuẩn bố trí chiếu sáng nơi làm việc.
- ISO/CIE 20086:2019 Light and lighting — Energy performance of lighting in buildings