Điện khí hóa là gì?

Trạm biến áp - hạ tầng cho Điện khí hóa
Trạm biến áp – hạ tầng cho Điện khí hóa

Điện khí hóa là gì?

hay tiếng Anh là “Electrification” là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ quá trình chuyển đổi các hệ thống hoạt động từ sử dụng năng lượng không phải điện thành sử dụng năng lượng điện.

Điều này thường áp dụng đối với các hệ thống công nghiệp, giao thông và tiện ích, ví dụ như chuyển đổi từ máy bay hoạt động bằng động cơ đốt trong thành máy bay hoạt động bằng điện, hoặc chuyển đổi từ xe buýt sử dụng động cơ đốt trong thành xe buýt điện.

Điều này có thể giảm lượng khí thải carbon dioxide từ các ngành giao thông, xây dựng và công nghiệp. Khi điện ngày càng được sản xuất từ các nguồn thấp carbon, chuyển đổi từ các công nghệ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các công nghệ sử dụng điện sẽ thường giảm lượng khí thải.

Điện khí hóa cũng có thể áp dụng cho các hệ thống gia đình, ví dụ như chuyển đổi từ lò nướng bằng ga thành lò nướng điện. Điện khí hóa được coi là một phương tiện quan trọng trong việc giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch và giảm thiểu các khí thải nhà kính.

Điện khí hóa cũng có thể áp dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm cả ngành nông nghiệp và khai thác mỏ.

Ví dụ, trong ngành nông nghiệp, điện khí hóa có thể được sử dụng để thay thế các máy móc chạy bằng động cơ đốt trong bằng các máy móc chạy bằng điện, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tiết kiệm năng lượng.

Trong ngành khai thác mỏ, điện khí hóa có thể được sử dụng để thay thế các thiết bị khai thác và vận chuyển bằng các thiết bị chạy bằng điện, giúp tăng hiệu suất và giảm thiểu tiêu thụ năng lượng.

Điện khí hóa cũng đang được coi là một trong những phương tiện quan trọng để đạt được mục tiêu của các nước trong việc giảm thiểu các khí thải nhà kính và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo.

Việc sử dụng năng lượng điện được sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo như gió, năng lượng mặt trời và thủy điện sẽ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch và giảm thiểu khí thải nhà kính.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang điệncũng đôi khi gặp phải những thách thức, bao gồm chi phí đầu tư ban đầu cao, cần có cơ sở hạ tầng điện phù hợp và đảm bảo ổn định cung cấp điện.

Lịch sử điện khí hóa

Hệ thống điện nông thôn Mỹ 1930
Hệ thống điện nông thôn Mỹ 1930

Lịch sử của điện khí hóa bắt đầu từ những nghiên cứu về điện của Benjamin Franklin vào thế kỷ 18. Một trong những bước đột phá quan trọng trong lĩnh vực này là khi Michael Faraday phát hiện ra nguyên lý hoạt động của máy phát điện vào năm 1831 . Ông đã chứng minh rằng có thể tạo ra dòng điện bằng cách di chuyển nam châm bên trong các vòng dây đồng. Nguyên lý này được sử dụng trong các nhà máy điện hiện đại, mặc dù với công suất và quy mô lớn hơn nhiều.

Sau đó, khi các nhà khoa học và kỹ sư đã phát minh ra các phương tiện để tạo ra điện từ các nguồn năng lượng khác nhau, bao gồm năng lượng thủy điện, năng lượng gió, năng lượng mặt trời và năng lượng hạt nhân. Việc sử dụng điện đã cho phép các hệ thống công nghiệp và tiện ích tránh được sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch và giảm thiểu các khí thải độc hại.

Các ứng dụng của điện bắt đầu xuất hiện, như đèn điện, điện thoại, radio, truyền hình và nhiều thiết bị gia dụng. Điện cũng đã được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các ngành công nghiệp, giao thông và nông nghiệp. Một trong những dự án quan trọng trong lịch sử của điện khí hóa là việc cung cấp điện cho các vùng nông thôn, bắt đầu từ Mỹ vào những năm 1930. Điện đã trở thành nguồn năng lượng chủ đạo cho các hệ thống tiện ích và công nghiệp

Tuy nhiên, trong những năm 1950 và 1960, việc sử dụng điện trong các hệ thống xe cộ và giao thông vẫn còn hạn chế. Thay vào đó, các phương tiện chạy bằng động cơ đốt trong, bao gồm xe hơi, xe tải và máy bay, vẫn được sử dụng rộng rãi.

Trong những năm 1970, các chính phủ trên toàn thế giới đã bắt đầu quan tâm đến vấn đề môi trường và khí hậu, và việc sử dụng năng lượng tái tạo và các hệ thống electrification đã trở nên quan trọng hơn. Trong những năm 1990 và 2000, các công nghệ mới, bao gồm các hệ thống pin và xe điện, đã được phát triển và đưa vào sử dụng rộng rãi.

Hiện nay, điện khí hóa đang được coi là một phương tiện quan trọng để giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch và giảm thiểu các khí thải nhà kính. Các công nghệ và hệ thống điện mới đang được phát triển và triển khai để đáp ứng các nhu cầu này.

Hạ tầng được sử dụng cho Điện khí hóa

Điện khí hóa hệ thống xe điện tại Ấn Độ
Điện khí hóa hệ thống xe điện tại Ấn Độ

Để thực hiện Điện khí hóa một cách hiệu quả và bền vững, cần có các cơ sở hạ tầng điện phù hợp để cung cấp và quản lý điện. Các cơ sở hạ tầng điện này sẽ phụ thuộc vào quy mô và loại hệ thống hoạt động cụ thể. Tuy nhiên, sau đây là một số cơ sở hạ tầng điện phổ biến có thể được sử dụng cho việc sử đụng diện:

Hệ thống lưới điện

Hệ thống lưới điện là một cơ sở hạ tầng quan trọng để cung cấp điện cho các hệ thống điện khí hóa. Hệ thống này bao gồm các đường dây điện, trạm biến áp và các thiết bị điều khiển để đảm bảo điện được cung cấp đến các điểm sử dụng điện một cách ổn định. Hệ thống lưới điện có thể được kết nối với các nhà máy điện hoặc các nguồn năng lượng tái tạo để tăng cường khả năng sản xuất và phân phối điện.

Hệ thống pin và bộ lưu trữ điện

Hệ thống pin và bộ lưu trữ điện được sử dụng để lưu trữ và cung cấp điện trong các hệ thống điện khí hóa nhỏ hoặc phân tán. Các hệ thống này có thể sử dụng các loại pin khác nhau, bao gồm pin Lithium-ion, pin acid chì và pin sạc điện mặt trời. Các hệ thống pin và bộ lưu trữ điện có thể giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào hệ thống lưới điện và tăng tính linh hoạt của các hệ thống điện khí hóa.

Hệ thống nhà máy nhiệt điện hóa thạch

Đốt cháy nhiên liệu hóa thạch để tạo ra hơi nước và chạy tua-bin là cách sản xuất điện phổ biến. Điện nhiệt hóa thạch có ưu điểm là ổn định, tin cậy và rẻ. Nhưng nó cũng có nhược điểm là gây ô nhiễm không khí, sử dụng nguồn năng lượng có hạn và tiêu thụ nhiều nước.

Hệ thống này sử dụng các nhiên liệu hóa thạch không phải là nguồn năng lượng tái tạo và có giới hạn, điều này đòi hỏi việc tìm kiếm và khai thác nguồn nhiên liệu mới để duy trì hoạt động. Điện nhiệt hóa thạch không phải là một giải pháp bền vững cho năng lượng điện trong tương lai.

Hệ thống nhà máy điện điện mặt trời

Hệ thống điện mặt trời được sử dụng để sản xuất điện từ năng lượng mặt trời. Các hệ thống này có thể được sử dụng để cung cấp điện cho các hệ thống điện khí hóa nhỏ hoặc phân tán, hoặc được tích hợp vào các hệ thống lớn hơn.

Các hệ thống điện mặt trời có ưu điểm là không gây ra khí thải nhà kính, không yêu cầu chi phí vận hành cao và có khả năng sản xuất điện trong các khu vực thiếu nguồn năng lượng.

Hệ thống điện gió

Hệ thống điện gió được sử dụng để sản xuất điện từ sức gió. Các hệ thống này có thể được sử dụng để cung cấp điện cho các hệ thống điện khí hóa lớn hoặc tích hợp vào các hệ thống lưới điện, có khả năng sản xuất điện trong các khu vực có gió mạnh.

Tuy nhiên, điện gió có những nhược điểm sau:

  • Không ổn định: Sản lượng điện phụ thuộc vào sức gió, có thể biến động đột ngột.
  • Chi phí cao: Cần nhiều vốn để lắp đặt các cột gió, bánh quạt và thiết bị điện tử.
  • Gây ô nhiễm: Các cột gió và bánh quạt có thể làm hại động vật và môi trường sống.
  • Tiếng ồn: Các cột gió và bánh quạt phát ra tiếng ồn gây phiền nhiễu cho người dân.
  • Vị trí hạn chế: Cần tìm những khu vực có sức gió cao để lắp đặt điện gió.

Hệ thống điện hạt nhân

Điện hạt nhân là cách tạo điện bằng năng lượng phân hạch hạt nhân. Các nguyên tử uranium hoặc plutonium được phá vỡ trong một phản ứng chuỗi, giải phóng nhiệt để đun nước thành hơi và chạy tua-bin. Điện hạt nhân có thể gây nguy hiểm và ô nhiễm môi trường, nên nó chỉ là một giải pháp tạm thời cho năng lượng điện.

Tuy nhiên cũng có những công nghệ mới tận dụng các thanh nhiên liệu thải vẫn còn phóng xạ, đã có nhà máy đầu tiên của Nga hoạt động thành công dựa vào công nghệ này và sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai. Dự kiến điện hạt nhân sẽ đóng vai trò lớn trong mạng lưới điện bên cạnh các nguồn điện tái tạo.

Các cơ sở hạ tầng điện này có thể được sử dụng độc lập hoặc kết hợp để cung cấp và quản lý điện cho các hệ thống điện khí hóa khác nhau. Việc chọn loại cơ sở hạ tầng phù hợp sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như ngân sách, mục tiêu môi trường, vị trí địa lý và yêu cầu về hiệu suất của từng hệ thống.

Khó khăn khi điện khí hóa

Mặc dù việc điện khí hóa mang lại nhiều lợi ích cho môi trường và con người, nhưng cũng đối diện với một số khó khăn và thách thức. Dưới đây là một số khó khăn thường gặp khi điện khí hóa:

Điện khí hóa đòi hỏi đầu tư lớn và thời gian dài để phát triển hệ thống điện mới và xây dựng các cơ sở hạ tầng liên quan. Việc đưa ra các chính sách hỗ trợ và các cơ chế tài chính để hỗ trợ các hoạt động điện khí hóa là cần thiết.

Các hệ thống năng lượng tái tạo có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết và thời gian hoạt động có thể không ổn định. Để giải quyết vấn đề này, việc phát triển các hệ thống lưu trữ năng lượng và mạng lưới điện thông minh là cần thiết.

Việc thay đổi từ các nguồn năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận sử dụng năng lượng và sử dụng tài nguyên. Các hoạt động đào tạo và giáo dục công chúng để tăng cường nhận thức và sự hiểu biết về các xã hội về điện khí hóa là cần thiết.

Việc thay đổi từ các phương tiện chạy bằng động cơ đốt trong sang các phương tiện chạy bằng điện đòi hỏi sự thay đổi trong hành vi và thói quen của người dân. Việc khuyến khích sử dụng các phương tiện sạch và đẩy mạnh các ứng dụng công nghệ mới là cần thiết.

Việc thay đổi từ các nguồn năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo có thể ảnh hưởng đến ngành công nghiệp và gây ra sự chuyển đổi trong các ngành kinh tế. Các hoạt động đào tạo và tạo việc làm trong các lĩnh vực mới cần được đẩy mạnh để giúp đỡ các công dân thích ứng với thay đổi này.

Việc điện khí hóa đòi hỏi sự đầu tư, thời gian và sự thay đổi trong hành vi và thói quen của người dân. Tuy nhiên, nó mang lại nhiều lợi ích cho môi trường và con người, và nhiều quốc gia trên thế giới đã đặt mục tiêu điện khí hóa để giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và giảm thiểu các khí thải nhà kính.

Nguồn tham khảo:
  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Electrification
  2. https://www.instituteforenergyresearch.org/history-electricity
  3. https://www.zum.de/whkmla/sp/0809/kyungmook/km2.html