Cách tự học điện tử: học linh kiện cơ bản, học mạch điện cơ bản, học cách mạch thực thế tại nhà, học vẽ mạch nguyên lý, có mục tiêu rõ ràng.
Phương pháp tự học điện tử
Mục tiêu học điện tử
Có mục tiêu học điện tử để làm gì và phục vụ cho công việc gì sẽ giúp bạn có thể say mê tìm hiểu để giải quyết vấn đề. Còn nếu chỉ học thụ động đôi khi bạn sẽ bị mất tập trung, không đi sâu được vấn đề cần giải quyết, dẫn đến hiệu quả thấp.
Với kinh nghiệm của mình, mục tiêu ban đầu khi mới bắt đầu học là mình học xong các linh kiện cơ bản, sau đó tập trung vào sửa được nguồn xung và vẽ được sơ đồ nguyên lý. Với 3 mục tiêu rõ ràng đó mình nhanh chóng hiểu và làm chủ được kiến thức. Từ đó cũng dẫn dắt mình ra các chủ đề liên quan.
Sau quá trình học, mình liệt kê các mục tiêu bạn có thể tham khảo để tự bản thân có thể bắt đầu tự học điện tử tốt nhất.
- Nhận dạng được các linh kiện điện tử, cảm biến, các dạng tải tiêu thụ và hiểu được nguyên lý hoạt động của chúng.
- Cách đọc thông số linh kiện bằng ký hiệu, mã, tra datasheet.
- Sử dụng thành thạo những máy móc chuyên dụng như đồng hồ đo điện đa năng, Máy hiện sóng Oscilloscope, Nguồn giả lập AC +DC Power Supply,…
- Nắm vững những nguyên tắc cơ bản về mạch điện, điện áp, dòng điện, điện trở, công suất.
- Biết cách đọc sơ đồ mạch điện và cách phân tích mạch điện.
- Thuộc các ký hiệu về nguồn điện và linh kiện điện tử.
- Nắm vững nhiều dạng mạch điện cơ bản như mạch nguồn, mạch dao động, mạch tạo xung, mạch tạo trễ, mạch kích, mạch khuếch đại, mạch so sánh, mạch công suất, mạch biến đổi tín hiệu…
- Thực hành trên các bộ kit thực hành điện tử cơ bản với các bài thực hành được thiết kế sẵn như Arduino và ESP.
- Sử dụng được phần mềm mô phỏng và thiết kế mạch như Proteus và Altium Design.
Học cơ bản lý thuyết điện tử
Bạn có thể tìm kiếm các tài liệu học lý thuyết điện tử trực tuyến hoặc mua sách học. Bạn nên tập trung vào các khái niệm cơ bản như điện trở, tụ điện, điện áp, dòng điện và các thành phần điện tử khác.
Học về mạch điện tử
Bạn có thể học cách thiết kế, lắp ráp, và kiểm tra các mạch điện tử bằng cách tìm kiếm các tài liệu hướng dẫn trực tuyến hoặc mua các sách hướng dẫn lắp ráp mạch điện tử.
Mua sắm dụng cụ điện tử cơ bản
Có rất nhiều bộ dụng cụ điện tử khác nhau có sẵn, vì vậy hãy chọn một bộ dụng cụ phù hợp với sở thích và ngân sách của bạn. Chí phí không quá cao chỉ vài triệu là đủ để bắt đầu. Mình cũng bắt đầu rất cơ bản. Đừng đợi tới khi đủ đồ mà cứ bắt đầu với những gì có sẵn.
Phần mềm cho học điện tử
Phần mềm mô phỏng
Phần mềm mô phỏng là công cụ quan trọng giúp các kỹ sư điện tử thử nghiệm và phân tích hoạt động của các linh kiện và mạch điện tử trước khi chúng được xây dựng thực tế. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực, đồng thời giảm thiểu nguy cơ sản phẩm cuối cùng gặp sự cố.
Phần mềm mô phỏng cho phép người dùng tạo ra mô hình ảo của mạch điện tử, kiểm tra hiệu suất, và xác định các vấn đề tiềm ẩn trước khi sản xuất. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các sản phẩm điện tử đáng tin cậy và tiết kiệm chi phí.
3 phần mềm mình dùng để học và thực hành mô phỏng:
- EasyEDA: Đây là phần mềm mô phỏng mạch điện tử và thiết kế PCB trực tuyến, miễn phí và dễ sử dụng. Bạn có thể vẽ sơ đồ mạch, chọn linh kiện, chạy mô phỏng và xuất ra file gerber để in PCB. Phần mềm này còn có thư viện linh kiện đồ sộ, hỗ trợ nhiều ngôn ngữ và cho phép chia sẻ dự án với cộng đồng.
- Circuit Sims: Đây là phần mềm mô phỏng mạch điện tử có mã nguồn mở đầu tiên, được viết bằng Java. Bạn có thể tạo ra các mạch điện tử đơn giản hoặc phức tạp, thêm vào các linh kiện như đi ốt, transistor, IC, LED, cảm biến, loa, micro,… và xem hiệu ứng của chúng trên màn hình. Phần mềm này còn cho phép bạn lưu lại các mạch đã tạo ra dưới dạng file hoặc URL để chia sẻ với người khác.
- DcAcLab: Đây là phần mềm mô phỏng mạch điện có đồ họa trực quan, cho phép bạn thao tác với các linh kiện điện như trong thực tế. Bạn có thể kéo thả các linh kiện như pin, công tắc, bóng đèn, motor, biến áp,… và nối chúng lại với nhau bằng dây dẫn. Phần mềm này còn hiển thị các thông số như điện áp, dòng điện, công suất,… và cho bạn thấy các hiệu ứng của các linh kiện khi chúng hoạt động.
Phần mềm thiết kế mạch in PCB
Phần mềm thiết kế mạch in PCB là công cụ giúp kỹ sư tạo ra các mạch in và bo mạch in thông qua giao diện đồ họa. Chúng giúp tối ưu hóa việc sắp xếp các linh kiện trên bo mạch, kết nối chúng với nhau theo cách tối ưu, và tạo ra các tệp thiết kế sẵn sàng để sản xuất.
Phần mềm này cung cấp các tính năng thiết kế, như định tuyến tự động và kiểm tra lỗi, giúp tăng cường hiệu suất và đảm bảo tính chính xác của sản phẩm cuối cùng.
Có rất nhiều phần mềm thiết kế mạch điện tử khác nhau, nhưng có 3 phần mềm được nhiều người sử dụng và đánh giá cao nhất là:
- Altium Designer: Đây là phần mềm thiết kế mạch điện tử và thiết kế PCB chuyên nghiệp, có khả năng hỗ trợ toàn diện cho các dự án từ thiết kế nguyên lý, mô phỏng, định tuyến, kiểm tra lỗi, xuất file gerber, đến sản xuất PCB. Phần mềm này còn có giao diện thân thiện, tích hợp nhiều công cụ tiện ích, và cập nhật thường xuyên các thư viện linh kiện mới nhất.
- Eagle: Đây là phần mềm thiết kế mạch điện tử và thiết kế PCB dành cho cả người mới bắt đầu và người có kinh nghiệm. Phần mềm này cho phép bạn vẽ sơ đồ nguyên lý, thiết kế bố trí PCB, chạy mô phỏng, và xuất file gerber. Phần mềm này còn có giao diện đơn giản, dễ sử dụng, và có nhiều thư viện linh kiện sẵn có.
- Proteus: Đây là phần mềm thiết kế mạch điện tử và mô phỏng hoạt động của các linh kiện điện tử. Phần mềm này cho phép bạn tạo ra các mạch điện tử đơn giản hoặc phức tạp, thêm vào các linh kiện như đi ốt, transistor, IC, LED, cảm biến, loa, micro,… và xem hiệu ứng của chúng trên màn hình. Phần mềm này còn cho phép bạn lưu lại các mạch đã tạo ra dưới dạng file hoặc URL để chia sẻ với người khác.
Cách thực hành khi học điện tử
Khám phá và tìm hiểu mọi món đồ trong nhà. Ngày nay thì đồ điện tử nhiều và bạn sẽ mở tung nó ra để tìm hiểu, vẽ mạch và có thể sữa chữa cơ bản.
Các kênh Youtube tự học điện tử – từ cơ bản đến chuyên sâu
Các kênh Youtube học điện tử từ cơ bản đến chuyên sâu chủ yếu giúp các bạn tiếp cận nhanh với điện tử. Trước đây để tự học điện khá khó vì ít tài liệu và video Tiếng Việt. Nhờ internet phát triển nên tự học đã trở nên dễ dàng hơn.
BACHKHOADIENTU.VN
Link kênh: https://www.youtube.com/@BachKhoaDienTuCom
Kiến thức và kinh nghiệm: Kênh này cơ bản và sâu. Tập trung nhiều vào các linh kiện, các thiết bị đo sóng và độ chính xác. Kênh này không có nhiều video về sữa chữa và các ứng dụng thực tế. Vừa đủ cho bạn bắt đầu.
Dạy Nghề Bách Khoa – Thầy Xuân Vĩnh
Link kênh: https://www.youtube.com/@DayNgheBachKhoaHaNoiGvXuanVinh
Cũng lưu ý là Trung tâm của thầy là Dạy Nghề Bách Khoa, khác với kệnh của anh Điện tử Bách Khoa nhé!
Kiến thức và kinh nghiệm: Kênh này cơ bản và ứng dụng đa dạng. Nhưng tập trung nhiều vào học tập, đào tạo, cách trình bài sẽ thiên hướng sư phạm, có sử dụng một số thuật ngữ cũ. Kinh nghiệm thực tế sữa chữa đa dạng ứng dụng, nhưng hạn chế về độ sâu vào một nhóm nhất định. Phù hợp mở rộng hiểu biết.
Vũ Kiên – Sửa chữa điện tử
Link kênh: https://www.youtube.com/@kehuydiet092
Kiến thức và kinh nghiệm: Sửa chữa lâu năm mọi thiết bị theo xu hướng, sữa cả các thiết bị công nghiệp. Kênh cũng chia sẽ các kiến thức cơ bản bảm sát các thiết bị thực tế. Sửa chữa nhiều nhất là bếp điện từ, nguồn xung, máy hàn, các đồ dùng ít gặp và các đồ dùng phổ biến trong gia đình. Không chuyên Biến tần, điện lạnh.
Khối lượng video hơn 2600 và còn tăng đều mỗi ngày. Mục tiêu là lưu giữ lại kinh nghiệm sửa chữa điện tử. Kênh hiện tại là số 1 về sữa điện tử ở Việt Nam.
Thanh Nguyen
Link kênh: https://www.youtube.com/@user-power_electronics
Kiến thức và kinh nghiệm: Kênh này dành cho các bạn chuyên về nguồn xung và thiết kế các loại nguồn. Bác này lớn tuổi và ở Mỹ. Chia sẽ của bác rất chi tiết, bài bản và chuyên sâu. Nguồn tài liệu bác dùng chủ yếu là Texas Intrusment, công ty về linh kiện điện tử chất lượng cao. Kênh này thì không nhiều người theo dõi nhưng rất chất lượng. Bạn có thể tìm hiểu về các kiểu nguồn xung: Flyback, Forward, Push-Pull, Half-Bridge, Full-Bridge.
HTpro189
Link kênh: https://www.youtube.com/@HTpro189
Kiến thức và kinh nghiệm: Kênh này đa dạng các chia sẽ, từ sữa chữa điện, chế các thiết bị đến bán hàng. Là một kênh rộng về các chủ đề xung quanh điện tử. Là một kênh giúp tham khảo thêm là chính.
